MOBBİNG (PSİKOLOJİK TACİZ) SEBEBİYLE İŞ AKDİNİN FESHİ

Sorular

• İş yerinde mobbing nedir ve nasıl tespit edilir?
• Mobbing nedeniyle işten ayrılan işçi tazminat alabilir mi?
• İş yerinde psikolojik tacize uğrayan çalışan hangi hukuki yolları kullanabilir?
• Mobbing nedeniyle iş sözleşmesini feshetmek mümkün mü?
• Mobbing davası nasıl açılır ve süreç nasıl işler?
• İşveren mobbingi önlemekle yükümlü müdür?
• Mobbing mağdurları için kıdem ve ihbar tazminatı hakkı var mı?
• İş yerinde mobbing yaşayan çalışan delil olarak ne sunabilir?
• Mobbing nedeniyle manevi tazminat davası açılabilir mi?
• Mobbing davasında iş hukuku avukatının rolü nedir?

İŞ YERİNDE MOBBİNG NEDİR?

Mobbing (Psikolojik Taciz) Nedir?

Mobbing, iş yerinde bir veya birden fazla kişi tarafından başka bir çalışana yönelik sistematik baskı, yıldırma, dışlama veya psikolojik taciz şeklinde tanımlanabilir. Mobbing, işçinin işyerinde huzursuz hissetmesine, veriminin düşmesine, psikolojik ve fiziksel sağlık sorunları yaşamasına neden olabilir. Bu süreç, işçinin iş akdinin sona ermesine kadar varan ciddi sonuçlar doğurabilir.

İş Yerinde Mobbingin Yaygın Biçimleri

İş yerinde mobbing farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Sözlü Taciz: Sürekli eleştiri, hakaret, alaycı söylemler, tehdit ve küçümseme.
• Dışlama: İş arkadaşları tarafından bilinçli şekilde yok sayılma, sosyal ortamlardan uzaklaştırılma.
• Görevle İlgili Baskılar: İşçinin iş yükünün aşırı artırılması veya tam tersi hiçbir görev verilmemesi.
• Özel Hayata Müdahale: Çalışanın özel hayatına ilişkin söylentiler yayılması, kişisel bilgilerinin ifşa edilmesi.
• Psikolojik Baskı: Sürekli olarak işten çıkarılma tehdidi, terfi ettirilmeme veya haksız ceza verilmesi.

Mobbingin İş ve Çalışma Hayatına Etkileri

Mobbing, bireysel düzeyde olduğu kadar kurumsal düzeyde de ciddi sonuçlara yol açabilir. Mobbinge maruz kalan çalışanlar genellikle stres, anksiyete, depresyon gibi psikolojik rahatsızlıklar yaşar. İş performansları düşer, motivasyonları azalır ve sonunda işten ayrılma noktasına gelirler. İşveren açısından ise mobbing, iş gücü kaybına, verimlilik düşüşüne ve hukuki yaptırımlara yol açabilecek önemli bir risk faktörüdür.

Bu noktada, mobbing mağdurlarının yasal haklarını koruyabilmesi için profesyonel hukuki destek büyük önem taşımaktadır. Özellikle Karşıyaka iş hukuku avukatı gibi alanında uzman bir avukat desteğiyle, işçinin haklarını savunması ve adalet arayışı kolaylaşabilir.

İŞ HUKUKUNDA MOBBİNG VE YASAL DAYANAKLAR

Mobbing Hukuken Nasıl Değerlendirilir?

Türk iş hukuku, iş yerinde psikolojik taciz olarak bilinen mobbinge karşı çalışanları koruyan çeşitli düzenlemeler içermektedir. Mobbing, doğrudan İş Kanunu’nda tanımlanmamış olsa da, farklı yasal mevzuatlarda bu tür davranışları önlemek ve mağdurların haklarını korumak amacıyla çeşitli hükümler bulunmaktadır.

4857 Sayılı İş Kanunu’nda Mobbing

4857 sayılı İş Kanunu, işverenin çalışanlarına karşı eşit davranma ilkesini benimsemiştir. Kanunun 5. maddesi, iş ilişkisi içinde işçiye karşı dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, din, mezhep ve benzeri nedenlerle ayrım yapılmasını yasaklamaktadır. Mobbing de genellikle ayrımcılık ve haksız uygulamalar içerdiğinden, bu madde çerçevesinde değerlendirilmektedir. Ayrıca, işverenin çalışanlarını gözetme borcu kapsamında mobbingi önleme yükümlülüğü bulunmaktadır.

Türk Borçlar Kanunu’nda Mobbing

Türk Borçlar Kanunu’nun 417. maddesi, işverenin işçisini psikolojik tacize karşı koruma yükümlülüğünü açıkça düzenlemektedir. Buna göre işveren, çalışanlarının psikolojik ve fiziksel sağlığını korumak için gerekli tüm önlemleri almak zorundadır. İşverenin bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakkı doğar.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Kapsamında Mobbing

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu da iş yerinde çalışanların sağlığını koruma amacı taşır. Kanun, işverenlere çalışanların ruhsal ve fiziksel sağlığını koruma yükümlülüğü getirmiştir. Mobbing, işçinin ruh sağlığını olumsuz etkilediğinden, işverenin bu tür durumları engellemesi yasal bir zorunluluktur.

Yargıtay Kararları ile Mobbing Uygulamalarının Değerlendirilmesi

Yargıtay, iş yerinde mobbinge maruz kalan çalışanların haklarını koruma yönünde çeşitli içtihatlar geliştirmiştir. Yargıtay kararlarında, sürekli ve sistematik bir şekilde çalışana karşı gerçekleştirilen baskı, küçümseme ve işten soğutma gibi eylemler mobbing kapsamında değerlendirilmekte ve işçiye kıdem tazminatı, manevi tazminat ve diğer haklar tanınmaktadır.

Mobbing mağdurları, haklarını koruyabilmek için hukuki destek almalıdır. Bu noktada Karşıyaka avukat desteği, işçilerin mobbinge karşı yasal haklarını kullanmaları açısından önemli bir rol oynar.

MOBBİNG SEBEBİYLE İŞ AKDİNİN FESHİ

İşçinin Haklı Fesih Hakkı

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesine göre, işçi, iş yerinde maruz kaldığı mobbing nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. İş sözleşmesinin feshi için mobbingin süreklilik arz etmesi, işçinin çalışma koşullarını katlanılamaz hale getirmesi ve işverenin bu duruma müdahale etmemesi gerekmektedir.

Mobbing nedeniyle iş sözleşmesini feshetmek isteyen işçinin, fesih gerekçesini yazılı bir şekilde işverene bildirmesi büyük önem taşır. Ayrıca, işçinin maruz kaldığı mobbingi ispat edebilmesi için tanık beyanları, yazılı mesajlar, e-postalar, ses kayıtları veya kamera görüntüleri gibi deliller sunması gerekebilir.

İşverenin Sorumluluğu ve İşçinin Tazminat Hakları

Mobbing sebebiyle iş sözleşmesini fesheden işçi, bazı tazminat haklarına sahip olabilir:

• Kıdem Tazminatı: İş Kanunu’na göre, mobbing nedeniyle işten ayrılan işçi kıdem tazminatı talep edebilir.
• İhbar Tazminatı: Mobbinge maruz kalan işçinin işten ayrılması haklı nedenle olduğundan ihbar süresi uygulamak zorunda değildir. Ancak işveren, mobbing gerekçesiyle işçiyi işten çıkarırsa ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.
• Manevi Tazminat: Yargıtay kararlarında, iş yerinde psikolojik tacize maruz kalan çalışanların manevi tazminat talep edebileceği belirtilmiştir.

Mobbing nedeniyle iş akdini fesheden işçilerin tazminat haklarını koruyabilmesi ve hukuki süreci etkili bir şekilde yönetebilmesi için Karşıyaka iş hukuku avukatı desteği büyük önem taşır.

MOBBİNG NEDENİYLE AÇILABİLECEK DAVALAR VE HUKUKİ SÜREÇ

İşçinin Mobbing Nedeniyle Başvurabileceği Hukuki Yollar

Mobbing mağduru olan işçiler, hukuki haklarını kullanarak çeşitli davalar açabilir ve işveren veya sorumlu kişilerden tazminat talep edebilir. Mobbing nedeniyle açılabilecek davalar şunlardır:

1. İş Mahkemesinde Açılabilecek Davalar

   • İşe İade Davası: Mobbing nedeniyle haksız şekilde işten çıkarılan işçiler, iş güvencesi kapsamında işe iade davası açabilir.
   • Kıdem ve İhbar Tazminatı Davası: İş sözleşmesini mobbing nedeniyle haklı fesheden işçi, iş mahkemesinde kıdem tazminatı ve varsa ihbar tazminatı talep edebilir.
   • Manevi Tazminat Davası: Mobbinge maruz kalan işçi, uğradığı psikolojik zarar nedeniyle manevi tazminat davası açabilir.

2. Ceza Davası
   Mobbing, Türk Ceza Kanunu’na göre "kişilik haklarına saldırı" veya "tehdit" kapsamında değerlendirilebilecek bir suç teşkil edebilir. Özellikle hakaret, tehdit, cinsel taciz veya ayrımcılık içeren bir mobbing söz konusuysa, işçi savcılığa suç duyurusunda bulunarak ceza davası açılmasını sağlayabilir.

3. İdari Başvurular ve Şikayet Mekanizmaları
   İşçi, mobbing nedeniyle şu kurumlara şikayette bulunabilir:

   • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı: İş müfettişleri aracılığıyla iş yerinde inceleme başlatılabilir.
   • Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK): Ayrımcılık ve psikolojik taciz şikayetleri burada değerlendirilebilir.
   • CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi): İşçinin devlet organlarına doğrudan başvuru yapmasını sağlayan bir mekanizmadır.

İspat Yükümlülüğü ve Delil Sunma Süreci

Mobbing davalarında en kritik konulardan biri, işçinin mobbinge uğradığını ispat edebilmesidir. Mobbingin ispatında şu deliller kullanılabilir:

• Tanık ifadeleri
• E-postalar, mesajlar veya yazılı belgeler
• Kamera kayıtları
• İş yeri iç yazışmaları
• Sağlık raporları ve psikolojik değerlendirme belgeleri

Mobbing nedeniyle açılacak davalar teknik bilgi ve hukuki uzmanlık gerektirdiğinden, işçilerin süreci daha sağlıklı yönetebilmeleri için Karşıyaka avukat desteği almaları büyük önem taşır.

MOBBİNG MAĞDURU İŞÇİNİN HAKLARI VE KORUNMA YOLLARI

Mobbinge Uğrayan İşçinin Yasal Hakları

Mobbing mağduru işçiler, hukuki çerçevede birçok hakka sahiptir. İşveren, işçilerin psikolojik ve fiziksel sağlığını korumakla yükümlü olduğundan, iş yerinde mobbing uygulanması iş hukukuna aykırıdır. İşçinin yasal hakları şunlardır:

1. İş Akdini Haklı Nedenle Feshetme Hakkı
   İşçi, mobbing nedeniyle çalışma ortamının katlanılamaz hale geldiğini düşündüğünde, iş akdini 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi kapsamında haklı nedenle feshedebilir. Bu durumda kıdem tazminatı alma hakkı doğar.

2. Tazminat Talep Etme Hakkı

   • Kıdem tazminatı: Mobbing nedeniyle istifa eden işçi, kıdem tazminatı hakkına sahiptir.
   • Manevi tazminat: Mobbing nedeniyle psikolojik olarak zarar gören işçiler, mahkemede manevi tazminat talep edebilir.

3. İş Yerinde Korunma Talep Etme Hakkı
   İşçi, mobbinge uğradığını işverene veya işyeri insan kaynakları birimine bildirerek iş yerinde gerekli önlemlerin alınmasını talep edebilir. İşveren, mobbingi önlemekle yükümlüdür.

4. Şikayet ve Hukuki Başvuru Hakları
   İşçi, mobbing nedeniyle ilgili kurumlara şikayette bulunabilir ve yasal yollarla hakkını arayabilir.

Mobbing Mağdurlarının Alabileceği Önlemler

Mobbinge uğrayan işçilerin haklarını koruyabilmesi için şu adımları atmaları önerilir:

• Mobbing sürecini yazılı olarak belgelemek (e-posta, mesaj, tanık beyanları vb.).
• İşverene yazılı olarak şikayet dilekçesi sunmak.
• İş yerinde psikolojik destek almak ve gerekirse sağlık raporu düzenletmek.
• İş hukuku konusunda uzman bir avukattan destek almak.

Bu noktada, mobbing mağdurlarının süreci sağlıklı bir şekilde yönetebilmesi için Karşıyaka iş hukuku avukatı desteği almaları önemlidir.

MOBBİNG DAVALARINDA İŞ HUKUKU AVUKATININ ÖNEMİ

İş Hukuku Avukatının Mobbing Sürecindeki Rolü

Mobbinge maruz kalan işçilerin yasal haklarını tam anlamıyla koruyabilmesi için hukuki bilgi ve deneyim gereklidir. İş hukuku avukatları, işçinin hak kaybı yaşamaması, dava sürecinin doğru yönetilmesi ve adaletin sağlanması açısından kritik bir rol oynar.

Mobbing Davalarında İş Hukuku Avukatının Sağladığı Avantajlar

1. Delil Toplama ve Hukuki Strateji Geliştirme

   • Mobbinge dair yazılı ve görsel delillerin nasıl sunulacağı konusunda rehberlik eder.
   • Tanık ifadelerinin ve diğer hukuki unsurların davada nasıl kullanılacağını belirler.

2. Tazminat ve Hak Taleplerinin Güçlendirilmesi

   • İşçinin kıdem ve ihbar tazminatını güvence altına alır.
   • Manevi tazminat davasının güçlü bir hukuki zeminde açılmasını sağlar.

3. İş Mahkemesi Sürecinin Yönetilmesi

   • Dava açma sürecinde gerekli başvuruları yapar.
   • İşçinin lehine olan Yargıtay içtihatlarını dikkate alarak savunma yapar.

4. Arabuluculuk Sürecinin Etkin Kullanımı

   • İşçi ve işveren arasındaki görüşmelerde hak kaybı yaşanmamasını sağlar.
   • Anlaşma sağlanamazsa, dava sürecine güçlü bir hazırlık yapılmasını temin eder.

5. İşverenin Sorumluluğunu Ortaya Koyma

   • İşverenin işçiyi koruma yükümlülüğünü yerine getirmediğini ispat ederek davayı güçlendirir.

Mobbing davaları teknik bilgi gerektiren bir süreç olduğundan, mağdur işçilerin profesyonel destek almaları büyük önem taşır. Bu noktada Karşıyaka avukat desteği, işçinin yasal haklarını en iyi şekilde koruyabilmesi açısından büyük avantaj sağlayacaktır.

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Mobbing, iş hayatında çalışanlar için ciddi psikolojik ve hukuki sonuçlar doğuran bir sorundur. İş yerinde maruz kalınan sistematik baskılar, işçinin motivasyonunu düşürmekle kalmaz, aynı zamanda işten ayrılmasına veya sağlık sorunları yaşamasına neden olabilir. Bu noktada, mobbingin yasal boyutları dikkate alınarak işçilerin haklarını bilmesi ve hukuki süreçleri doğru yönetmesi büyük önem taşır.

İş Kanunu, Türk Borçlar Kanunu ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında işverenin, işçilerini mobbinge karşı koruma yükümlülüğü bulunmaktadır. Mobbinge uğrayan çalışanların haklarını arayabilmesi için iş akdini haklı nedenle feshetme, kıdem ve ihbar tazminatı talep etme, manevi tazminat davası açma gibi yasal imkanları mevcuttur. Ancak, bu hakların kullanılabilmesi için delillerin toplanması, doğru hukuki başvuruların yapılması ve sürecin titizlikle yönetilmesi gerekir.

Mobbing mağdurlarının haklarını en iyi şekilde koruyabilmesi ve hukuki süreçleri etkin yönetebilmesi için Karşıyaka iş hukuku avukatı desteği oldukça önemlidir. Alanında uzman bir avukat, işçilerin maruz kaldığı psikolojik tacizin ispatlanmasını sağlarken, tazminat ve diğer yasal hakların güvence altına alınmasına da yardımcı olacaktır.

Sonuç olarak:

• İş yerinde mobbinge maruz kalan işçiler yasal haklarını bilmelidir.
• Mobbing, sadece bireysel bir sorun değil, işyerinin genel çalışma düzenini bozan ciddi bir sorundur.
• İşverenler, mobbingi önlemek için gerekli önlemleri almalı, işçiler ise yasal yollarla haklarını aramalıdır.
• Hukuki süreçlerin etkili yönetilmesi ve hak kaybı yaşanmaması için uzman bir iş hukuku avukatından destek alınması büyük önem taşır.

Bu makale kapsamında, mobbingin ne olduğu, hukuki dayanakları, iş akdinin feshi süreci, açılabilecek davalar ve iş hukuku avukatının önemi detaylı şekilde ele alınmıştır. Eğer konuyla ilgili daha fazla bilgi almak veya hukuki destek almak isterseniz, alanında uzman bir avukata başvurmanız faydalı olacaktır.