Turkuaz Kart Sistemi: Nitelikli Yabancı İşgücü İçin Alternatif Çalışma İzni

Sorular

• Turkuaz Kart nedir, kimler başvurabilir?

• Turkuaz Kart ile oturma ve çalışma izni birlikte verilir mi?

• Turkuaz Kart başvurusu nasıl yapılır, hangi belgeler gerekir?

• Turkuaz Kart başvuru süreci ne kadar sürer?

• Turkuaz Kart sahipleri Türkiye’de hangi haklara sahiptir?

• Turkuaz Kart ile vatandaşlık alınabilir mi?

• Turkuaz Kart'ın geçici ve süresiz aşamaları nasıl işler?

• Turkuaz Kart başvurusu reddedilirse ne yapılmalı?

• Turkuaz Kart ve çalışma izni arasındaki farklar nelerdir?

• İzmir ve Karşıyaka'da Turkuaz Kart başvurusu için hangi avukatlık hizmetlerinden yararlanılabilir?

---

Neden Turkuaz Kart?

Küresel iş gücü piyasasında yaşanan dönüşüm, ülkeleri yüksek vasıflı yabancı profesyonelleri çekmeye yöneltmiştir. Türkiye, bu doğrultuda 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ile hayata geçirilen Turkuaz Kart Sistemi sayesinde, nitelikli yabancı iş gücünü ülkeye kazandırmayı hedeflemektedir. Bu sistem, yalnızca klasik bir çalışma izni değil; aynı zamanda yabancıya uzun vadeli, kalıcı ve avantajlı bir statü tanıyan özel bir düzenlemedir.

Turkuaz Kart; akademisyenler, araştırmacılar, mühendisler, sanatçılar ve yatırımcılar gibi yüksek nitelikli bireyler için Türkiye'de yaşamayı ve çalışmayı cazip hale getirmektedir. Bu çerçevede, özellikle Karşıyaka yabancılar hukuku avukatı arayışında olan yabancı profesyoneller için sistemin nasıl işlediğini anlamak büyük önem taşımaktadır.

Bu makalede, Turkuaz Kart’ın hukuki yapısı, başvuru süreci, sağladığı haklar ve sistemin uygulamadaki etkileri detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

---

Turkuaz Kart’ın Hukuki Dayanağı ve Amacı

Turkuaz Kart Sistemi’nin hukuki temelini, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu oluşturur. Bu Kanun’un 11. ve devamı maddelerinde, Türkiye’de çalışmak isteyen yabancıların hangi koşullarda çalışma izni alabilecekleri düzenlenmiştir. Turkuaz Kart ise bu sistemin özel bir statüsüdür ve aynı Kanun’un 11. maddesi uyarınca “nitelikli yabancılara” yönelik ayrıcalıklı bir izin türü olarak tanımlanmıştır.

Ayrıca, Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin 27 ila 33. maddeleri arasında Turkuaz Kart’a dair detaylı hükümler yer almaktadır. Yönetmelik, kimlerin başvurabileceği, başvuru usulü, puanlama sistemi, geçici ve kalıcı kart süreleri ile kart sahibinin haklarını ayrıntılı biçimde açıklamaktadır. Sistem, klasik çalışma izni sürecinden farklı olarak ön değerlendirme puanlama sistemi ile işlemlerini yürütmektedir.

Turkuaz Kart’ın amacı; Türkiye’nin ekonomik, sosyal ve teknolojik kalkınmasına katkı sunabilecek yüksek vasıflı yabancı iş gücünü ülkeye çekmektir. Bu doğrultuda bilim insanları, Ar-Ge uzmanları, uluslararası yatırımları olan girişimciler veya kültürel anlamda katkı sağlayabilecek kişiler sistem kapsamında avantajlı değerlendirilir.

Uygulamada, İzmir yabancılar hukuku avukatı desteğiyle yapılan başvurular daha sağlıklı yürütülmekte, gerek puanlama gerekse belgelerin hazırlanması aşamasında profesyonel danışmanlık büyük önem taşımaktadır. Zira sistemin teknik yapısı, hukuki bilgi gerektiren özel bir değerlendirme süreci barındırır.

---

Başvuru Süreci ve Aranan Şartlar

Turkuaz Kart başvuruları, Türkiye içerisinden ya da yurt dışından yapılabilmektedir. Başvurular doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü’ne elektronik ortamda iletilir. Bu süreçte adayın yeterlilik durumu, puanlama sistemi ile değerlendirilir. Puanlama kriterleri; eğitim düzeyi, mesleki deneyim, yabancı dil bilgisi, bilimsel yayınlar, patentler, uluslararası yatırımlar ve benzeri göstergelerdir.

Başvuru süreci iki aşamalı olarak işlemektedir:

1. Geçici Turkuaz Kart Dönemi (3 yıl): Başvuru onaylandıktan sonra başvuru sahibine 3 yıl süreyle geçerli bir Turkuaz Kart verilir. Bu süreçte kart sahibinin Türkiye’deki faaliyetleri gözlemlenir.
2. Süresiz Turkuaz Kart: Üç yıl sonunda Bakanlık tarafından yapılan olumlu değerlendirme neticesinde Turkuaz Kart süresiz hale gelir.

Ayrıca, başvuru sırasında sunulması gereken belgeler arasında pasaport, diploma veya denklik belgesi, mesleki deneyim belgeleri, varsa bilimsel yayın ve projeler ile yatırım belgeleri yer alır.

Bu süreçte, mevzuatın karmaşıklığı ve belge yönetiminin önemi nedeniyle profesyonel yardım almak önemlidir. Özellikle yabancılar hukuku alanında uzmanlaşmış Karşıyaka avukat kadrosuna sahip hukuk bürolarından alınan danışmanlık, hem başvurunun doğru hazırlanmasını hem de değerlendirme sürecinde eksiksiz işlem yapılmasını sağlar.

---

Turkuaz Kart Sahiplerinin Hak ve Yükümlülükleri

Turkuaz Kart sahipleri, Türkiye’de süresiz oturma ve çalışma hakkına sahip olur. Kart sahiplerinin eş ve çocuklarına da ikamet izni sağlanır; bu kişiler "Turkuaz Kart Mavi Kartlı Yakını" statüsünde değerlendirilir. Bu sistem, özellikle uzun süreli yatırım veya akademik kariyer planlayan yabancılar için büyük bir avantaj sunar.

Kart sahibi, Türkiye'de herhangi bir işverene bağlı olmaksızın çalışabilir, kendi işini kurabilir ve işyeri açabilir. Aynı zamanda sosyal güvenlik sistemine dâhil olabilir, bankacılık işlemleri yapabilir, tapu alım-satım işlemlerine katılabilir ve hatta kamu hizmetlerinden sınırlı ölçüde faydalanabilir.

Ancak sistemin bazı yükümlülükleri de vardır. Özellikle ilk 3 yıllık geçici kart döneminde, kart sahibi yılda en az bir defa sistem üzerinden faaliyet raporu sunmak zorundadır. Bu rapor, kart sahibinin Türkiye’ye olan katkısını ve faaliyetlerinin sürekliliğini göstermelidir. Bu değerlendirme, süresiz karta geçişin en önemli aşamasını oluşturur.

Uygulamada, bu tür raporlamalar, mevzuata uygunluk ve süre takibi açısından profesyonel destek gerektirir. İzmir avukat kadrosuna sahip tecrübeli hukuk büroları, bu süreçte yabancıların yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmelerine yardımcı olur. Özellikle belge düzeni ve dijital başvuru süreçleri konusunda uzman desteği ciddi avantaj sağlar.

---

Süreçte Değerlendirme, Geçici Süre ve Kalıcılık

Turkuaz Kart Sistemi, iki aşamalı bir yapıya sahiptir: geçici dönem ve kalıcı dönem. Bu yapı, yabancının Türkiye’deki faaliyetlerinin sürekliliğini ve niteliğini ölçmek üzere tasarlanmıştır. İlk aşama olan geçici dönem, üç yıl süreyle geçerlidir ve bu süre sonunda yapılan değerlendirme sonucu, kart süresiz hale getirilebilir.

Geçici süre boyunca, kart sahibi yılda bir kez faaliyet değerlendirme raporu sunmak zorundadır. Bu rapor; bireyin Türkiye’de yaptığı mesleki faaliyetleri, katkılarını, varsa yatırımlarını veya bilimsel çalışmalarını içerir. Raporun olumlu değerlendirilmesi, kalıcı karta geçişin ön koşuludur.

Süreç sonunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirme olumlu sonuçlanırsa, Turkuaz Kart süresiz hale gelir. Bu durum, yabancı uyruklu kişiye Türkiye’de neredeyse vatandaşlık düzeyinde bir statü sunar; ancak oy kullanma hakkı gibi bazı temel yurttaşlık hakları bu kapsamda değildir.

Bu tür uzun vadeli ve teknik değerlendirme süreçlerinde, sürecin başından itibaren profesyonel destek alınması kritik öneme sahiptir. Karşıyaka yabancılar hukuku avukatı gibi yabancılar hukuku konusunda deneyimli ekipler, hem belge hazırlığı hem de Bakanlıkla iletişim süreçlerini kolaylaştırarak kalıcı başarıya katkı sağlar.

---

Uygulamadaki Sorunlar ve Eleştiriler

Turkuaz Kart Sistemi, teoride Türkiye'nin yüksek nitelikli yabancılar için cazibe merkezi haline gelmesini amaçlasa da, uygulamada bazı sorunlar ve eleştirilerle karşılaşılmaktadır. En sık dile getirilen eleştirilerden biri, puanlama sisteminin şeffaf olmaması ve başvuruların değerlendirme sürecinde belirgin kriterlerin kamuoyuna açık şekilde paylaşılmamasıdır. Bu durum, başvuru sahipleri açısından belirsizlik yaratmakta ve başvuruların reddi durumunda yeterli gerekçe sunulmaması ciddi sorunlara yol açmaktadır.

Ayrıca, özellikle ilk üç yıllık geçici dönem boyunca yıllık rapor zorunluluğu ve değerlendirme süreçlerinin titizliği, yabancıların Türkiye'deki uzun vadeli planlarını etkileyebilmektedir. Bu süreçte yaşanan bürokratik gecikmeler ve dijital sistemdeki teknik aksaklıklar da uygulamada verimliliği azaltmaktadır.

Tüm bu süreçlerde yabancıların profesyonel hukuki destek alması, uygulamadaki aksaklıkları daha kolay aşmalarını sağlar. İzmir avukat bünyesinde yabancılar hukuku alanında uzmanlaşmış avukatlar, başvuruların olumlu sonuçlanması ve süreçlerin sorunsuz ilerlemesi açısından kritik rol oynamaktadır.

---

Sonuç ve Değerlendirme: Türkiye’nin Nitelikli Yabancı Politikası

Turkuaz Kart Sistemi, Türkiye’nin nitelikli yabancı iş gücünü ülkeye çekme hedefi doğrultusunda önemli bir reformdur. Bu sistem, klasik çalışma izni prosedürlerinden farklı olarak daha esnek, uzun vadeli ve entegre bir model sunmaktadır. Ancak sistemin etkinliği, sadece mevzuatın varlığıyla değil, uygulamadaki şeffaflık, sürdürülebilirlik ve teknik yeterlilikle de doğrudan ilişkilidir.

Başvuru sahipleri açısından değerlendirme kriterlerinin netleştirilmesi, sürecin dijital altyapısının güçlendirilmesi ve başvuru sonuçlarına yönelik itiraz mekanizmalarının etkin işletilmesi gereklidir. Aynı zamanda yabancılar açısından süreci kolaylaştıran, mevzuata hâkim ve teknik bilgiye sahip profesyonel hukuk desteği, başvuru başarısının anahtarıdır.

Bu çerçevede, yabancılar hukuku alanında uzmanlaşmış ekiplerin rehberliğinde hareket eden yabancılar, Türkiye'deki iş ve yaşam planlarını güvenle gerçekleştirme fırsatına sahip olmaktadır. Turkuaz Kart, doğru yönetildiğinde, hem Türkiye ekonomisine hem de bireysel kariyer planlarına önemli katkılar sunabilir.

---