Sorular

1. Yaş düzeltme (yaş tahsisi) davası nedir, nasıl açılır?
2. Yaş düzeltme davası için gerekli belgeler nelerdir?
3. Yaş düzeltme davasında kemik yaşı testi zorunlu mu?
4. Yaş düzeltme davası ne kadar sürer?
5. Yaş düzeltme davası hangi mahkemede açılır?
6. Yaş düzeltme davası için avukat tutmak zorunlu mu?
7. 18 yaşından büyükler yaş düzeltme davası açabilir mi?
8. Yaş tahsisi davası için tanık beyanı yeterli olur mu?
9. Yaş düzeltme davası reddedilirse tekrar açılabilir mi?
10. Yaş düzeltme davası sonrası kimlik değiştirme süreci nasıl işler?

Yaş Düzeltme (Yaş Tahsisi) Davası

Günümüzde yaş düzeltme (yaş tahsisi) davaları, özellikle resmi kimlik bilgileri ile gerçek yaş arasında farklılık olan kişiler için büyük önem taşımaktadır. Yanlış yazılmış doğum tarihleri, kişilerin eğitim, askerlik, emeklilik, evlilik ve diğer hukuki işlemlerinde sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, Türk hukuk sistemi yaş düzeltme davalarına imkân tanımış ve belirli şartlar altında bireylerin yaşlarını mahkeme kararıyla değiştirmelerine olanak sağlamıştır. Bu makalede, yaş düzeltme davasının hukuki dayanaklarını, sürecini ve sonuçlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

---

Yaş Düzeltme (Yaş Tahsisi) Davası Nedir?

Yaş düzeltme davası, nüfus kaydında yer alan doğum tarihinin gerçeğe uygun olmadığı iddiasıyla açılan bir davadır. Bu davada amaç, kişinin gerçek yaşına uygun bir doğum tarihinin kimlik kayıtlarına işlenmesini sağlamaktır.

Özellikle kırsal bölgelerde doğum kayıtlarının geç tutulması veya yanlış yazılması gibi nedenlerle yaş düzeltme talepleri sıkça görülmektedir. Eskiden doğumlar genellikle sözlü beyanlarla kaydedildiğinden, ebeveynler çocuklarını yaşı büyük veya küçük olarak gösterebiliyordu. Günümüzde ise bu tür hatalar, bireylerin hukuki ve sosyal hayatlarını olumsuz etkileyebilmektedir.

Kimler Yaş Düzeltme Davası Açabilir?

• Nüfus kaydında doğum tarihi yanlış olan kişiler,
• 18 yaşından küçükler için ebeveynleri veya yasal temsilcileri,
• Kendi yaşı nedeniyle hukuki hak kaybına uğrayan bireyler.

Yaş düzeltme davası, yalnızca doğum tarihinin yanlış olduğuna dair somut deliller sunulması halinde kabul edilir. Bu davalar, nüfus kaydının gerçeğe uygun hale getirilmesi amacıyla açılır ve mahkemeler konuyu titizlikle inceler.

---

Yaş Düzeltme Davasının Hukuki Dayanağı

Türk hukukunda yaş düzeltme davaları, esas olarak 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde düzenlenmiştir.

5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu Madde 35

Bu maddeye göre, nüfus kayıtlarında değişiklik yapılması ancak mahkeme kararıyla mümkündür. Yaş düzeltme davaları da doğrudan mahkemeye başvurularak açılır ve sadece kesin deliller sunulması halinde yaş değişikliği yapılabilir.

Medeni Kanun Açısından Yaş Düzeltme
Türk Medeni Kanunu’nda doğrudan yaş düzeltme ile ilgili bir hüküm bulunmamakla birlikte, TMK m. 39 kapsamında "kişisel durum sicilinde yapılan hataların düzeltilmesi" mümkündür. Bu madde, yaş düzeltme davasının temel dayanaklarından biridir.

Anayasa ve İnsan Hakları Açısından
Anayasa’nın 17. maddesinde "kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı" düzenlenmiştir. Gerçek yaşını kullanamayan bireyler, eğitim, sağlık, askerlik, emeklilik gibi temel haklardan mahrum kalabilir. Bu nedenle, yaş düzeltme davaları Anayasa’nın koruması altındadır.

---

Yaş Düzeltme Davasında Gerekli Şartlar ve Belgeler

Bir yaş düzeltme davasının kabul edilebilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:

Gerekli Şartlar:

1. Yaşın yanlış yazıldığını ispat edebilecek güçlü delillerin bulunması
2. Davacının doğum tarihi düzeltilirse yaşının 18’den küçük veya 65’ten büyük olmaması (Aksi takdirde ek hukuki sonuçlar doğabilir.)
3. Gerçek doğum tarihini kesin olarak belirtebilecek somut delillerin sunulması

Gerekli Belgeler:

• Nüfus kayıt örneği
• Doğum belgesi veya hastane kayıtları (varsa)
• Okul kayıtları
• Aile bireylerinin tanıklığına dair beyanlar
• Fiziksel gelişim ve kemik yaşı tespiti için sağlık raporu

Mahkeme, kişinin gerçekten iddia ettiği yaşta olup olmadığını anlamak için kemik yaşı tespiti gibi bilimsel yöntemleri de kullanabilir.

---

Yetkili Mahkeme ve Davanın Açılış Süreci

Yaş düzeltme davaları, kişinin kayıtlı olduğu Nüfus Müdürlüğü’ne bağlı Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.

Davanın Açılış Süreci:

1. Dilekçenin Hazırlanması

   • Davacının kimlik bilgileri
   • Nüfus kaydındaki yanlışlığın açıklanması
   • Düzeltilmesi istenen doğum tarihi
   • Delillerin sunulması

2. Mahkeme Süreci

   • Tanıkların dinlenmesi
   • Kemik yaşı tespitinin yapılması
   • Hastane veya okul kayıtlarının incelenmesi
   • Kararın verilmesi

---

Yaş Düzeltme Davasında Deliller ve Bilirkişi İncelemesi

Mahkeme, yaşın yanlış olduğunu kanıtlamak için şu delilleri değerlendirebilir:

• Nüfus kayıtları (hatalı beyanlar olup olmadığı)
• Eğitim belgeleri (okul başlangıç yaşları)
• Sağlık raporları (kemik yaşı testi)
• Tanık beyanları (aile bireyleri, öğretmenler)

Bilirkişi incelemesi kapsamında, genellikle kemik yaşı testi istenir. Kemik yaşı tespiti, kişinin gerçek yaşını belirlemek için kullanılan bilimsel bir yöntemdir. Ancak, bu testin kesin sonuçlar vermediği unutulmamalıdır.

---

Yaş Düzeltme Davasının Sonuçları ve Hukuki Etkileri

Mahkemenin olumlu bir karar vermesi halinde, kişinin nüfus kaydındaki doğum tarihi düzeltilir. Bu değişiklik, şu alanlarda önemli etkiler doğurabilir:

• Askerlik ve Emeklilik: Kişinin askerlik yaşı ve emeklilik süresi değişebilir.
• Eğitim ve Sınavlar: Üniversite veya diğer resmi sınavlara giriş hakkı etkilenebilir.
• Miras ve Hukuki İşlemler: Kişinin hukuki ehliyeti değişebilir.

Eğer mahkeme, başvuruyu reddederse, davacı kararı istinaf mahkemesine taşıyabilir.

---

Sonuç ve Değerlendirme

Yaş düzeltme davaları, bireylerin resmi kimlik bilgilerini gerçeğe uygun hale getirmeleri açısından büyük önem taşır. Ancak, mahkemeler bu tür davalara oldukça titiz yaklaşmakta ve yalnızca kesin deliller sunulması halinde düzeltme yapmaktadır. Bu nedenle, yaş düzeltme davası açmayı düşünen kişilerin deneyimli bir Karşıyaka avukatı veya İzmir hukuk bürosu ile çalışmaları önerilir.